ဆြန္နီမြတ္စလင္နွင္.ရီွးယားမြတ္စလင္ေပၚေပါက္လာပံု

Distribution of Sunni and Shia in the world

ခရစ္ယန္ဘာသာတြင္ကက္သလစ္ႏွင့္Easten-Orthodoxဟူေသာဘာသာေရးဂိုဏ္းၾကီးႏွစ္ဂိုဏ္းကြဲခဲ့ျပီးထုိမွတဆင့္ပရိုတက္စတင့္
ကဲ့သို႕ဂိုဏ္းမ်ားထပ္မံကြဲသြားသကဲ့သို႕အစၥလမ္ဘာသာတြင္လည္းSunniႏွင့္Shiaဟူ၍ဂိုဏ္းၾကီးႏွစ္ဂိုဏ္းကြဲခဲ့ၾကသည္။သို႕ေသာ္မတူ
ညီသည့္အခ်က္မွာခရစ္ယန္ဂိုဏ္းကြဲမႈသည္ေယရႈကားစင္အတင္ခံရျပီးေနာက္ႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာၾကာမွအစျပဳခဲ့ေသာ္လည္းအစၥ
လမ္ဂိုဏ္းကြဲမႈမွာပေရာဖက္မိုဟာမက္ေသဆံုးျပီးျပီးျခင္းပင္အစျပဳခဲ့သည္။

ပို၍တိတိက်က်ဆိုရေသာ္ေအဒီ၆၃၂ခုႏွစ္ဂြ်န္လ၈ရက္တြင္ျဖစ္သည္။ပေရာဖက္မိုဟာမက္မရွိေတာ့သည္ေနာက္သူ၏အရိုက္အရာ
အားဆက္ခံမည့္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္အားမူဆလင္မ်ားေရြးခ်ယ္ရေတာ့မည့္အခ်ိန္ၾကေရာက္လာေခ်ျပီ။ထို႕ေၾကာင့္Medinaျမိဳ
တြင္ေနာက္လုိက္မ်ားစည္းေဝးတိုင္ပင္ၾကရာမွAbu-Bakr(မိုဟာမက္၏တပည့္သာဝကၾကီးျဖစ္သလို၊အေစာဆံုးမူဆလင္ျဖစ္လာသူ
မ်ားမွတစ္ဦး)ကသူသာအမွန္တကယ္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သင့္ေၾကာင္းဆိုသည္။အေၾကာင္းမွာမိုဟာမက္နာမက်န္းျဖစ္ကာဝတ္ျပဳဆု
ေတာင္းမ်ားဦးမေဆာင္ႏိုင္ေတာ့သည့္အခ်ိန္တြင္Abu-Bakrအားဦးေဆာင္ေစခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ထုိသို႕Abu-Bakrႏွင့္သူ႕အား
ဆက္ခံခဲ့ၾကသည့္အျခားေခါင္းေဆာင္၃ဦး(အစၥလမ္ဘာသာတြင္မွန္ကန္သည့္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး၄ဦးဟူ၍ရွိသည္)အားလက္ခံသူ
ေနာက္လုိက္မ်ားကိုSunniမူစလင္ဟုေခၚျပီးကမာၻ႕မူစလင္အေရအတြက္၏၉၀ရာခုိင္ႏႈန္းရွိသည္။

သို႕ရာတြင္Abu-Bakr၏ဆက္ခံမႈအားမေထာက္ခံသည့္အုပ္စုတစ္စုလည္းရွိေနျပန္ေသးသည္။ေခါင္းေဆာင္အမည္မွာAli-ibn-Abi
Talibျဖစ္ျပီးမုိဟာမက္ႏွင့္ညီအစ္ကိုဝမ္းကြဲေတာ္စပ္သလိုသားမက္လည္းေတာ္စပ္သူျဖစ္သည္။မိုဟာမက္သည္Ghadir-Khumတြင္
တရားေဟာၾကားစဥ္ကAli-ibn-Abi-Talibအား"mawla"(အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္Master)တစ္ဦးအျဖစ္ေျပာဆိုသံုးႏႈန္းသြားခဲ့ဖူးျခင္း
ေၾကာင့္သူသာဆက္ခံသင့္သည္ဟုဆိုသည္။Aliႏွင့္သူ႕အားေထာက္ခံသူေနာက္လိုက္မ်ားအားShiat-Ali(အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္the
Party-of-Ali)ဟုေခၚၾကျပီးယေန႕အခ်ိန္တြင္ေတာ့Shiaဟုသာသိၾကေတာ့သည္။ထို႕အျပင္Aliသည္ေနာက္ဆံုးတြင္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး
၄ဦး၏စတုတၳေျမာက္ဆက္ခံသူေနရာအားရရွိခဲ့သည္။ဆိုလုိရင္းမွာSunniမ်ားအတြက္Abu-Bakrသည္မိုဟာမက္ေနာက္ပထမဆံုး
ဆက္ခံသူေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ျပီးAliမွာစတုတၳေျမာက္ဆက္ခံသူျဖစ္သည္။သို႕ေသာ္Shiaမ်ားအတြက္ေတာ့Aliမွာမိုဟာမက္ေနာက္ပထ
မဆံုးဆက္ခံသူျဖစ္သည္။

Sunniႏွင့္Shiaတုိ႕သည္ကိုးကြယ္က်င့္သံုးရာအျဖစ္ခိုရမ္က်မ္းအားအဓိကအသံုးျပဳၾကေသာ္လည္းမတူကြဲျပားျခားနားေသာhadiths
ေခၚအစဥ္အလာႏွင့္ခိုရမ္အားျပန္လည္အဓိပၸယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားေၾကာင့္ဘာသာေရးစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားမတူညီၾကေခ်။အေရအ
တြက္အရလည္းSunniမ်ားသည္ကမာၻအဝွမ္းတြင္လူမ်ားစုျဖစ္ျပီးShiaမ်ားမွာအီရန္ႏွင့္အီရတ္တြင္သာလူမ်ားစုအျဖစ္တည္ရွိၾက
သည္။